موارد مصرف و عوارض قرص “کلیدینیوم سی”
کلیدینیوم سی
(نام تجاری:Librax)
گروه دارویی:بنزودیازپین + آنتی کولینرژیک
گروه درمانی:آرام بخش و ضد اسپاسم معده و روده
شکل دارویی:قرص
عوارض کلیدینیوم سی
مصرف در دوران حاملگی: گروه D
کلیدینیوم سی (به انگلیسی:Chlordiazepoxide/clidinium bromide یا Librax) دارویی است که از ترکیب کلردیازپوکساید و کلیدینیوم بروماید تشکیل می شود و برای درمان زخم معده، سندرم روده تحریک پذیر و ورم معده استفاده می گردد. همچنین به شکم درد، گرفتگی شکم و اختلالات روانی مربوط به شکم کمک می کند. این دارو معمولاً به شکل قرص بوده و سه یا چهار مرتبه در روز و قبل از وعده های غذایی یا قبل از خواب تجویز می گردد. این دارو همچنین نوعی آرام بخش از دسته بنزودیازپین بوده و از خانواده آنتی کولینرژیک شناخته نمی شود.
موارد مصرف قرص کلیدینیوم سی
داروی کلیدینیوم سی ترکیبی است از داروهای کلردیازپوکساید و کلیدینیوم بروماید. کلردیازپوکساید, موجب کاهش اضطرابمی شود. در واقع این ترکیب بر روی مغز و اعصاب عمل می کند و یک اثر آرام بخشی دارد. کلردیازپوکساید به یک گروه از داروهای شناخته شده به نام بنزودیازپین ها تعلق دارد. از طرف دیگر کلیدینیوم بروماید موجود در قرص کلیدینیوم سی موجب کاهش علائم گرفتگی های معده و روده می شود. در واقع کلیدینیوم بروماید موجب کاهش حرکات طبیعی روده شده و به وسیله شل کردن عضلات معده و روده موجب تسکین گرفتگی آن می شود. کلیدینیوم بروماید به یک گروه از داروهای شناخته شده به نام آنتی کولینرژیک / ضد اسپاسم (گرفتگی) تعلق دارد. این دارو ممکن است جهت درمان بیماری های دیگری نیز تجویز شود.
قرص کلیدینیوم سی معمولا 3 تا 4 بار در روز (30 تا 60 دقیقه قبل از غذا و هنگام خواب) توسط پزشک برای درمان بیماری تجویز می شود. در صورتی که فرد از داروهای آنتی اسید استفاده می کند, توصیه می شود قرص کلیدینیوم سی را قبل از غذا و داروی ضد اسید را بعد از غذا مصرف کند. دوز این دارو براساس سن بیمار, وضعیت جسمی و پاسخ بیمار به این قرص مشخص می شود. برای درمان بیماری افراد مسن این دارو معمولا با دوز پایین شروع می شود تا عوارض جانبی آن به حداقل برسد.
نحوه مصرف قرص کلیدینیوم سی
نحوه مصرف کاملا به صلاحدید پزشک بستگی دارد ولی معمولا کلیدینیوم سی به صورت هر 8 ساعت یکبار و قبل از وعده غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. زمانی داروی کلیدینیوم سی بهترین تاثیر خود را می گذارد که قبل از غذا مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی که شما از آنتی اسید استفاده می کنید بهتر است آن را بعد از غذا و کلیدینیوم سی را قبل از صرف غذا مصرف نمایید.
قطع مصرف دارو
قطع مصرف این دارو می تواند موجب سندرم ترک گردد. احتمال این عواض با مصرف طولانی این دارو (مصرف مداوم بیش از 1 تا 4 هفته) افزایش می یابد. همچنین سابقه مثبتی از سوء مصرف الکل، مواد دارو و اختلالات شخصیتی نیز این احتمال را افزایش می دهد. علایم سندرم ترک این دارو عبارتند از:
- بی قراری
- سردرد
- مشکلات خواب
- تهوع و استفراغ
- افزایش حساسیت به نور و یا صدا
- تشنج
- افزایش ضربان قلب
- کاهش اشتها و درد شکم
- گرفتگی عضلات
- تغییرات خلقی
مکانیسم اثر کلیدینیوم سی
این دارو به طور رقابتی موجب مهار استیلکولین در محل گیرنده های کولینرژیک می شود و در نتیجه، ترشح اسید معده و حرکات دستگاه گوارشی را کاهش می دهد.
فارماکوکینتیک:
جذب گوارشی کلیدینیوم کم و متغیر است . طول اثر آن در حدود سه ساعت است . راه اصلی دفع کلیدینیوم از طریق مدفوع است . کلردیازپوکساید به خوبی جذب می شود و پس از جذب متابولیزه شده و گاهی تا چند هفته متابولیت های آن دفع می گردد .
موارد منع مصرف کلیدینیوم سی
گلوکوم با زاویه باریک (سیکلوپلژی و میدریاز ناشی از مصرف دارو ممکن است فشار داخل کره چشم را افزایش دهد) ؛ بیماری های انسدادی مجاری ادراری، بیماری انسدادی دستگاه گوارش، کولیت اولسراتیو شدید ، میاستنیگراویس، انسداد فلجی روده، آتونی روده یا مگاکولون سمی (ممکن است این موارد را تشدید کند) ؛ حساسیت مفرط شناخته شده به آنتی کولینرژیک ها و یا بنزودیازپین ها.
موارد احتیاط:نوروپاتی اعصاب خودکار، پرکاری تیروئید، بیماری عروق کرونر، اختلالات ریتم قلب، نارسایی احتقانی قلب یا کولیتاولسراتیو (ممکن است نشانه های این اختلالات را تشدید کند ) ؛ بیماری کبدی یا کلیوی (تجمع سمی این دارو می تواند بروز کند) ؛ سن بیشتر از 40 سال (این دارو خطر گلوکوم را افزایش می دهد) ؛ فتق معده از راه مجرای مری همراه با ازوفاژیت ناشی از برگشت مواد به مری (ممکن است تونوس اسفنکتر تحتانی مری را کاهش دهد) و در محیط های داغ یا مرطوب ممکن است بیمار را به گرمازدگی مستعد کند.
مصرف برحسب اندیکاسیون:
درمان کمکی اولسر پپتیک و سندرم روده تحریک پذیر
مصرف در بارداری وشیر دهی
گروه D:
به دنبال مصرف آن شواهدی مبنی بر بروز خطر برای جنین انسان گزارش شده است. اما در صورت لزوم و نبود داروی مناسب دیگر می توان از این دارو در زمان بارداری استفاده کرد.
کلردیازپوکساید یا متابولیتهای آن ممکن است در شیر ترشح شود و عوارضی برای مصرف کلیدینیوم در انسان ثابت نشده است. با این وجود منافع دارو باید در بر ابر ضررهای آن سنجیده شود.
همچنین کلیدینیوم ممکن است باعث مهار ترشح شیر گردد.
مصرف این دارو در سالمندان باید با احتیاط صورت گیرد. سالمندان ممکن است به اثرات جانبی دارو حساس تر باشند. بخصوص گیجی، خواب آلودگی و اختلال هماهنگی.
مصرف کلیدینیوم – سی در کودکان باید با نهایت احتیاط صورت گیرد. موثر و ایمن بودن مصرف این دارو در کودکان به اثبات نرسیده است.
نکات مصرف کلیدینیوم سی در بارداری
تداخلات مهم:
مصرف همزمان با سایر آنتی کولینرژیک ها سبب بروز عوارض جانبی می شود
سبب افزایش اثرات آنتی کولینرژیک آمانتادین می شود
مصرف طولانی مدت و همزمان OCP همراه این دارو باعث کاهش اثر OCP و افزایش بروز خونریزی نامنظم رحمی می شود
مصرف همزمان با داروهای جاذب ضد اسهال سبب کاهش اثرکلینیدیوم – سی می شود حداقل 3- 2 ساعت فاصله بین مصرف اینها رعایت شود.
آزمایشگاهی :مصرف این دارو در طی 24 ساعت قبل از تست ترشح اسید معده توصیه نمی شود.
مسمومیت و درمان:
علایم مسمومیت :کانفیوژن ، فلج عضلانی شل ، دلیریوم ، خواب آلودگی ، اضطراب ، سرگیجه ، سردرد، تشنج ، کوما، رفتار سایکوتیک ، تب ، تاکیکاردی شدید، افزایش یا کاهش فشار خون ، خشکی شدید دهان ، بینی ، گلو، گر گرفتگی و گرمی بیش از حد پوست ، اختلال در دفع ادرار، مـردمک گشـاد، فـتو فوبی ، تـاری دیـد، تنگی نفس .
شدیدترین عوارض جانبی قرص کلیدینیوم سی
- اختلال در ادرار
- تکرر ادرار
- تاری دید
- اتساع مردمک چشم
- تغییرات یا ناتوانی در میل جنسی
- یبوست
- جدی ترین عوارض جانبی کلیدینیوم سی
- گرفتگی عضلانی فک, گردن و پشت
- کند شدن و یا مشکل در حرف زدن
- بی قراری دائمی و لرزش بدن
- تب
- اختلال در تنفس و بلعیدن
- بروز جوش های حاد پوستی
- زردی پوست و یا چشم
- نامنظم شدن ضربان قلب
نکات مهم
این دارو دارویی است که به دو نوع کلیوی و کبدی از بدن پاکسازی و در حقیقت متابولیزه می گردد. بنابراین مصرف آن به افرادی که از بیماری های کبدی و کلیوی رنج می برند به هیچ وجه توصیه نمی شود.
در صورتی که این دارو موجب خواب آلودگی شما می گردد از رانندگی پرهیز نمایید و از وسایل نقلیه عمومی استفاده نمایید.
کودکان و سالمندان بیش از سایر گروه های سنی به این دارو حساس می باشند. بنابراین این گونه دارو در این گروه های سنی بایستی با احتیاط مصرف شود.
علاوه بر داروهایی که دائما مصرف می کنید و پزشک برای بیماری تان تجویز کرده است، داروهایی نیز وجود دارند که می توانید بدون نسخه تهیه کنید. بد نیست این دارو به اضافه ی برخی از داروهای گیاهی در چمدان تان باشد.
گمرک ایران در اطلاعیه ای اعلام کرد ورود اقلام دارویی زیر در هنگام مسافرت به کشورهای آسیای میانه از سوی گمرکات این کشورها ممنوع و مشمول جریمه های سنگین است. مسافران از همراه داشتن این گونه داروها در زمان مسافرت به کشورهای آسیای میانه حتی برای مصارف شخصی اکیدا خودداری کنند.
توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار – خانواده:
دارو، نیم تا یک ساعت قبل از غذا مصرف شود ( جهت افزایش جذب )
در سالمندان ، دوز پایین تر از دوز معمول بزرگسالان استفاده شود.
به دلیـل احـتمال بـروز خـواب آلودگی ، سـرگیجه یـا تـاری دیـد، تـا مشخص نشدن اثر دارو بیمار از انجام کارهای دقیق و رانندگی بپرهیزد.
جهت کاهش خشکی دهان و گلو، آدامس بدون قند، یخ یا مایعات را به بیمار توصیه کنید.
در صورت فراموشی یک دوز، بیمار هرچه سریعتر دوز فراموش شده را مصرف کند در غیر این از 2 برابرکردن دوز خودداری کند
شرایط نگهداری
30-15 درجه سانتیگراد و دور از نور.
منبع:نمناک